Naast de vogels op de tak zitten
's Ochtends als ik wakker word, hoor ik door het raam de vogels fluiten. Een prachtig geluid, waar ik graag naar luister. Ik heb hierbij de neiging om met mijn aandacht naar het geluid toe te gaan. Alsof ik op de tak naast de vogels ga zitten, om maar niets van hun oorstrelende gefluit te missen.
Die neiging hebben we allemaal; om - in meer of mindere mate - met onze aandacht naar de dingen die we waarnemen toe te gaan. Soms is dat heel subtiel, andere keren ga je ergens volledig in op. En vaak merken we het niet eens.
Dit richten van de aandacht gaat gepaard met spanning en kost (dus) de nodige energie. Dat neemt nog toe als het zo sterk is dat je ook het lichaam mee beweegt. Dat zie je bijvoorbeeld bij mensen die tijdens een gesprek vooroverbuigen om maar niets van het gesprek te hoeven missen.
Het kan ook anders. Op een manier die meer ontspannen is en minder vermoeiend. Van een gespannen, gerichte aandacht, naar een ontspannen, brede aandacht. Hiervoor laat je je aandacht tot rust komen in zichzelf; op de plek waar hij van nature tot rust komt als je hem een tijdje nergens op richt.
Dit kan in het begin best lastig zijn, vooral omdat we het niet gewend zijn. Om een voorproefje te nemen van hoe het is, kan je met je aandacht lichtjes naar het midden van je hoofd gaan en hem daar houden. Of als dat ontspannener voelt, meer naar beneden richting je hart. Van daaruit kijk je rustig uit je ogen en wacht af tot de zintuigelijke signalen naar jou toe komen. Jij gaat niet op de tak zitten, maar je laat vogel als het ware naar je toe vliegen en op je schouder landen. En als je merkt dat de aandacht weer ergens naar toe trekt, dan breng je hem rustig terug.
Toen ik hier voor het eerst mee aan de slag ging, had ik het idee dat ik dingen zou missen, dat niet alle signalen me zouden bereiken. Of op zijn minst dat ik ze veel later zou ervaren dan handig is. Ook leek het eerst de nodige moeite en energie te kosten om de aandacht zo te houden.
Het omgekeerde is echter het geval. Als je er eenmaal aan gewend bent - en ik moet zeggen dat dat voor mij nog steeds werk in uitvoering is - dan wil je niet anders, dan geeft het veel rust en verrijkt het zelfs je waarneming, doordat je juist minder signalen uitsluit en meer openstaat voor de subtielere signalen van je lichaam en uit je omgeving.
Kan jij je aandacht ontspannen? Laat me weten hoe het voor je is!