Kijken of geloven
Als kind nemen we veel geloofsovertuigingen over van de omgeving waarin we opgroeien: onze ouders, leraren, vrienden, het land waarin we wonen, etc. Het is dé manier om snel te leren. Ook als volwassenen worden we nog dagelijks beïnvloed door de mensen om ons heen. En ook dan stellen we onszelf er nauwelijks vragen over. Dat doen we eigenlijk alleen als er een duidelijke discrepantie ontstaat tussen wat we (al) geloven en het geloof van mensen die ons op dat moment het sterkst beïnvloeden - of het nu de media is, een nieuwe vriend(in) of een guru. Dan wisselen we zonder al te veel nadenken, het ene geloof in voor het andere. En de dingen die vrijwel iedereen heeft leren aannemen, worden helemaal bijna nooit onderzocht.
Zelf onderzoeken is wel wat je doet (of in ieder geval kan doen) met mediteren. Niet door actief op zoek te gaan of in gedachten te filosoferen over de aard van het bestaan, maar door - vanuit nieuwsgierigheid - te kijken wat er is - nu - in dit moment. Zonder het te veel te willen labelen of te willen verklaren. Overtuigingen komen dan vanzelf bloot te liggen en worden daarmee langzaam opgeruimd, in een tempo dat bij jou past.
Soms kan het helpen wat actiever te kijken naar wat anderen hierbij al ontdekt hebben. Daarom beschrijf ik hieronder enkele manieren om tegen de basale wereld rondom te kijken. Gebruik het - als je wilt - als inspiratiebron, maar neem vooral niets zomaar over. Kijk voor jezelf!
Een bekend voorbeeld is de vraag om te stellen is 'Wie ben ik?'. Deze vraag werd gebruikt door Ramana Maharishi als onderwerp van meditatie; als pointer om mee te zitten en te kijken voor jezelf, wat er is, in dit moment. Het is dus eigenlijk helemaal geen echte vraag waar je een antwoord op moet formuleren. Kijk wat er gebeurt als je deze vraag enige tijd stelt.
Sites als Liberation Unleashed gebruiken een manier van Direct Experience, waarmee naar die ik - de zelf - wordt gekeken, en dan vooral waar die eventueel uit bestaat. Zij onderscheiden alles wat zich in dit moment voordoet in 3 delen: gedachten, zintuigelijke indrukken en een gevoel van levend zijn. De suggestie is dat er verder niets is, dus ook geen los te onderscheiden 'ik'.
Nog een vraag: heb je ooit iets waargenomen buiten je lichaam? Ken je echt het geluid van een vogel buiten in de tuin, of alleen het trillen van de gehoorbeentjes in je lichaam? Voel je echt de stoel onder je kont, of zijn het slechts de receptorcellen in je huid?
De filosoof Douglas Harding gebruikte een serie simpele oefeningen om aan te tonen dat je helemaal geen hoofd hebt. Er is op de plek waar bij andere mensen het hoofd zit slechts een soort kijkvenster. Misschien verschijnt er af en toe in dat scherm een spiegel met een gezicht, waarvan anderen zeggen dat dat jouw gezicht is. Misschien voel je soms sensaties in het gebied rond dat kijkvenster. En als je dat gebied aanraakt, zeggen anderen dat je jouw gezicht aanraakt. Dus ben je gaan geloven dat je een hoofd hebt, maar is het er echt?. Hoe is dat voor jou? Kijk zelf! Kan jij jouw hoofd zien?
Als bovenstaande je veel te ingewikkeld of onlogisch voorkomt, dan hoef je er niets mee te doen. Dat is namelijk waar dit stukje over gaat: neem niets van een ander over, maar kijk wat voor jou - op dit moment - waar is en kloppend voelt. Elk moment opnieuw.
