Geen gezicht
De Britse filosoof Douglas Harding wilde onderzoeken wie hij werkelijk was. Hij realiseerde zich dat wie hij was afhing van de afstand waarop hij naar zichzelf keek. Vanaf enkele meters afstand bekeken was hij mens; van dichterbij een verzameling cellen of zelfs atomen; van verder weg onderdeel van de samenleving en van het zonnestelsel. Net als een ui, bestond zijn identiteit uit verschillende lagen.
Maar wat zat er in de kern van de ui? Wie was hij werkelijk? Harding kwam hier niet veel verder mee tot hij een zelfportret van zijn Oostenrijkse collega Ernst Mach (afbeelding) onder ogen kreeg. Voor veel mensen is het misschien alleen maar een grappige tekening, Harding realiseerde zich er door dat hij ook rechtstreeks vanuit zijn centrum zelf kon kijken. En dat er in dat centrum 'niets' is. Een 'niets' dat zich bewust is van zichzelf en de wereld die zich aan hem vertoont.
Hij schreef hier een boek over met de titel 'On Having No Head' ('Leven zonder hoofd - Zen en de herontdekking van dat wat is'). Later ontwikkelde hij een aantal experimenten die je kunnen helpen om je 'hoofdloosheid' gemakkelijk te ontdekken en in je dagelijkse leven te gebruiken. Het
eerste experiment wil ik hier met je delen:
Dit experiment brengt je naar wie je werkelijk bent. Niet wie je volgens andere mensen bent, niet wat je er over hebt aangenomen / geleerd, of wat er op een foto of in de spiegel verschijnt, maar naar wie je in je kern bent. Het is een uitnodiging om echt zelf te kijken naar je directe ervaring van dit moment. Zet dus al je overtuigingen opzij en kijk!
Naar hier wijzen
We kijken vanuit onze ogen vanaf een afstandje naar de dingen om ons heen. Word je hier bewust van door naar een paar objecten voor je te wijzen en zo je aandacht op ze te richten. Benoem waar je aandacht zich op richt, dus waar je vinger naar wijst. Eventueel kan je ook de kleur en vorm van het object beschrijven.
De oefening werkt overigens alleen als je hem zelf doet. Het gaat om het ervaren, niet om de kennis!
Voor mij is het nu bijvoorbeeld: ik zie een boekensteun... ik zie een theekopje...
Merk op dat je het object waar je naar wijst benoemd en niet de wijzende vinger zelf.
Wijs nu naar objecten steeds dichter bij je en naar je lichaam:
ik zie het vloerkleed... ik zie mijn schoen... ik zie mijn buik...
Vervolgens wijs je naar de plek bij jezelf waar bij anderen het gezicht zit.
Wat zie je?
De eerste keer dat ik deze oefening deed, kreeg ik een enorme ervaring van de Stilte (zoals ik het noem); een gevoel van levend zijn in een grote, open, stille 'ruimte', waarin zich de wijzende vinger bevond.
Ik kende deze ervaring al, maar hoor van anderen - die zich nog niet realiseren wie ze ten diepste zijn - vergelijkbare ervaringen en inzichten. De eerlijkheid gebiedt me wel te zeggen dat dit niet voor iedereen geldt. Wat brengt het jou? Laat het me weten!
